Mirasın Reddi (Redd-i Miras) Davası ve Dilekçesi

 

Miras hukuku, bir kişinin ölümü sonucunda malvarlığının mirasçılarına geçişi ve mirasçıların bu mirası kabul etme veya reddetme hakkına sahip olduğu hukuki bir alandır. Türk Medeni Kanunu’na göre, mirasın kanuni ve atanmış mirasçılara intikal etmesinde “külli halefiyet ilkesi” benimsenmektedir. Bu ilkeye göre, miras bırakanın ölümü veya ölümle eşdeğer bir durumun gerçekleşmesiyle miras, mirasçılara kendiliğinden intikal eder ve mirasçılar miras bırakanın borçlarından kişisel olarak sorumlu olurlar. Bu sorumluluk, mirasçıların mirası istemelerine veya miras bırakanın ölümünü bilip bilmemelerine bağlı olmaksızın ortaya çıkar.

Küllî halefiyet, “bir kişiye ait olan hakların tümünün; tek bir olayda, özellikle de herhangi özel şartların yerine getirilmesi gerekmeksizin başka bir kişiye geçmesi” anlamına gelir.

 

 

Mirasın Reddi Kavramı ve Kanuni Dayanakları

Mirasın hükmen reddi, Türk Medeni Kanunu’nun 605/2. maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir: “Ölümü tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.” Bu hükme göre, miras bırakanın ölüm anında borçlarını ödemekten aciz olduğu durumda miras, hükmen reddedilmiş sayılır. Bu da demek oluyor ki, mirasçılar mirası kabul etmek zorunda değildirler ve böylece miras bırakanın borçlarından kurtulabilirler.

Yasa koyucunun mirasın hem gerçek hem de hükmen reddini kabul etmesindeki temel amaç, mirasçıların miras bırakanın aktifini aşan borçlarının sorumluluğundan kurtulmalarını sağlamaktır. Bu şekilde mirasçılar, terekenin aktifinden mahrum kalmakta fakat ondan daha fazla değere sahip olan pasifleri bertaraf etmektedirler.

Mirasın hükmen reddinin şartları ise şunlardır:

1. Miras bırakanın ölüm anında borçlarını ödemekten aciz olması.
2. Bu durumun açıkça ve resmen tespit edilmiş olması.
3. Terekenin henüz benimsenmemiş olması.

Mirasçıların Hakları ve Sorumlulukları

Mirasçılar, miras bırakanın ölümü ile birlikte hak sahibi oldukları emekli, dul, yetim maaşı, destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat gibi kanunla meydana gelen haklardan tereke dışında kalmaktadır. Ancak bu haklardan yararlanmak, mirası kabul etmek anlamına gelmez.

Miras bırakanın ölüm tarihinden itibaren miras bırakanın borç ödemekten aciz olduğunun tespiti için her zaman tespit davası açılabilir. Bu tür bir davada, terekenin borca batık olup olmadığının tespiti, miras bırakanın malvarlığı ve borçlarının tam olarak bilinmesi gerekmektedir. Bu bilgiler, vergi dairesi, belediye, trafik tescil müdürlüğü, tapu ve kadastro genel müdürlüğü, bankalar ve diğer ilgili kurumlardan sorularak elde edilir. Mahkeme, bu bilgileri kullanarak terekenin aktif ve pasif unsurlarını belirler ve tespit edilen tüm delillere dayanarak karar verir. Bu karar, tereke alacaklarının mirasçılara karşı açtığı icra takiplerinde ve diğer davalarda kesin bir delil olarak kullanılır.

Mirasın Hükmen Reddi Davası ve İtiraz Hakkı

Mirasın hükmen reddine ilişkin dava, tereke alacaklıları tarafından mirasçılara karşı açılabilir. Ancak mirasçılar, mahkemeden alacakları mirasın reddi kararı ile tereke alacaklarına karşı doğacak sorumluluklardan kurtulma hakkına sahiptirler. Bu nedenle mirasçılar, mirasın hükmen reddedildiğine dair itirazda bulunabilirler.

Mirasın hükmen reddine ilişkin dava, tereke alacaklıları tarafından hasım olarak açılır. Aynı zamanda, bu davanın yetkili mahkemesi, davalının dava tarihindeki yerleşim yeri mahkemesidir. Tereke alacaklısı olduğu için, tereke alacaklısının dava tarihindeki ikametgâh adresi mahkemesi yetkili mahkeme olacaktır. Ancak bu yetki, kamu düzenine ilişkin ve kesin yetki değildir. Dolayısıyla, süresi içinde ilk itiraz olarak ileri sürülürse, dikkate alınır.

Mirasın Reddi Dilekçesi Örneği

Aşağıda, mirasın hükmen reddi için kullanılabilecek bir dilekçe örneği bulunmaktadır. Bu dilekçe, ilgili mahkemeye sunulmadan önce bir avukat tarafından gözden geçirilmelidir.

Mirasın Reddi Davası Mahkeme Dilekçe Örneği

Yargıtay Kararları ve Mirasın Reddi

Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 2016-1060 Esas 2016-8298 Karar ve 2306-2016 tarihli ilamına göre, davalı mirasçı, miras bırakanın ölümü ile herhangi bir maddi ve manevi bağının olmadığını savunarak mirası reddetmiştir. Mahkeme, bilirkişi raporu ve ceza dosyasını kabul ederek davanın kabulüne karar vermiştir. Ancak Yargıtay, mirasın hükmen reddedilmiş olduğunu kabul etmekte ve davalıların terekenin borca batık olduğunu savunmalarının ön sorun olarak incelenmesi gerektiğini belirtmektedir.

Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2016-18572 Esas 2019-8236 Karar ve 18.09.2019 tarihli ilamı da mirasın hükmen reddini açıklamaktadır. Bu ilama göre, Türk Medeni Kanunu’nun 605/1. maddesi uyarınca miras, üç ay içinde gerçek ret ile reddedilebilirken, 605/2. maddeye göre mirasın hükmen reddi için süre sınırlaması bulunmamaktadır. Mirasçılar, terekenin borca batık olduğunu her zaman savunabilirler.

Sonuç olarak, miras hukuku, mirasın kabul edilmesi veya reddedilmesi, miras bırakanın borçlarına ilişkin sorumluluklar ve terekenin durumu gibi önemli konuları kapsayan karmaşık bir hukuk dalıdır. Mirasçılar, mirasın hükmen reddi hakkını kullanarak miras bırakanın borçlarından kurtulabilirler. Bu nedenle, miras hukukuyla ilgili kararlar ve yargı pratikleri dikkatle incelenmelidir.

Önemli Linkler

• Türk Medeni Kanunu

Sıkça Sorulan Sorular

Mirasın hükmen reddi nedir?

Mirasın hükmen reddi, bir mirasçının, miras bırakanın ölüm anında borçlarını ödemekten aciz olduğunu kanıtlayarak mirası reddettiği hukuki bir süreçtir.

Mirasın hükmen reddi için hangi şartlar gereklidir?

Mirasın hükmen reddi için aşağıdaki şartlar gereklidir:

• Miras bırakanın ölüm tarihinde borçlarını ödemekten aciz olması.
• Bu durumun açıkça veya resmen tespit edilmiş olması.
• Terekenin henüz mirasçılar tarafından benimsenmemiş olması.

Mirasın hükmen reddi süresi nedir?

Mirasın hükmen reddi için belirli bir süre sınırlaması yoktur. Mirasçılar, miras bırakanın borçlarını ödeyemeyeceğini herhangi bir zamanda tespit edebilirler.

Mirasın hükmen reddedilmesi hangi sonuçları doğurur?

Mirasın hükmen reddi durumunda mirasçılar, miras bırakanın borçlarından sorumlu olmazlar. Ancak mirasçılar, mirasın aktifinden yoksun kalırlar.

Mirasın hükmen reddi nasıl kanıtlanır?

Mirasın hükmen reddi, miras bırakanın borçlarının tespit edilmesiyle kanıtlanır. Bu bilgiler, vergi dairesi, belediye, bankalar gibi ilgili kurumlardan alınabilir.

Mirasın hükmen reddi davası nasıl açılır?

Mirasın hükmen reddi davası, tereke alacaklıları tarafından mirasçılara karşı açılabilir. Davada, terekenin borca batık olduğu ve miras bırakanın borç ödemekten aciz olduğu iddia edilir.

Mirasın hükmen reddi durumunda mahkeme nasıl karar verir?

Mahkeme, terekenin borca batık olup olmadığını belirlemek için delilleri toplar ve tespit edilen tüm delillere göre bir karar verir.

Mirasın hükmen reddi kararı kesin midir?

Evet, mirasın hükmen reddi kararı kesin bir karardır ve tereke alacaklarının mirasçılara karşı açtığı icra takiplerinde kullanılabilir.

Mirasın hükmen reddi başka hangi hukuki hakları etkiler?

Mirasın hükmen reddi, mirasçıların miras bırakanın malvarlığından kaynaklanan haklardan feragat etmeleri anlamına gelmez. Örneğin, emekli, dul, yetim maaşı gibi kanuni haklardan yararlanabilirler.

Mirası kabul etmek ve mirasın hükmen reddi arasındaki fark nedir?

Mirası kabul etmek, mirasçının mirası kabul etmeyi tercih etmesi anlamına gelirken, mirasın hükmen reddi, mirasçının miras bırakanın ölüm anında borçlarını ödeyemeyeceğini kanıtlamak ve mirası bu nedenle reddetmek anlamına gelir.